Dünya genelinde yaşanan sorunlar ve enflasyonun devam etmesi zorlukları beraberinde getiriyor. Böyle dönemlerde verimlilik öne çıkmaktadır. Verimliliği artırdığınız zaman da gelişmişlik düzeyiniz artacaktır. Gelişmişlik göstergelerinden birisi de araştırma ve geliştirmeye verilen önemdir. Ülkemizin en önemli sorunlarından birisi de yeniliğe karşı olmamızdır. Değişime karşı direnç göstermemiz ve uzun vadeli işlere karşı sabırsız olmamız sürdürülebilir başarı elde edemememize nenden oluyor. Kalkınma, refah seviyesinin artması için öncelikle insana yatırım yapılmalıdır. Yapılan bu yatırımlar teknoloji ile birleşerek katma değerli ürünlere dönüşür. Ar-Ge ise sabır, emek, çalışma, azim ve mücadele istiyor. AR-GE ve yenilik kabiliyetinin güçlendirilmesi ve yeniliği esas alan bir yapıya kavuşturulması amacıyla yürütülecek “Araştırma Geliştirme ve Yenilik Programı” için 2024 bütçesinden yaklaşık 40,3 milyar lira ödenek kullandırılacak. Eğitim ve öğretim, verimlilik, teknolojinin kullanımın artması, iş gücünün doğru kullanımı ve doğru yatırımlara önem verilmesi gerekiyor. Sadece bu işlere bütçe ayırmak tek başına yeterli değildir.
TUİK 2022 yılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Araştırması verilerine göre Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payı 9 yıl sonra ilk kez gerilemiş oldu. Türkiye’de araştırma ve geliştirme (AR-GE) harcamaları 198 milyar 670 milyon lira (yaklaşık 12 milyar dolar) oldu. AR-GE harcamasının GSYH içindeki oranı 2021’de %1,4 iken, 2022’de %1,32 oldu. (GSYH; 15 trilyon 11 milyar 776 milyon lira). Bu gerilemenin nedeni tama olarak tespit etmek mümkün değil. Ekonomide yaşanan değişiklikler, artan faizler ve enflasyon gelecek planlamasını bozmaktadır. Firmalar geleceğe yönelik yapılanmalarını yeniden gözden geçirmek zorunda kalıyorlar. Ayrıca son dönemde yaşanan finansmana erişim sorunları orta ve uzun vadeli yatırımların ertelenmesine neden oluyor. Firmalar seçim öncesi ve sonrası tam tersine değişen politikalardan dolayı öngörülemez durumdan dolayı karar vermekte zorlanmaktadırlar. Diğer taraftan resesyon oluşacak algısı işlerin yavaşlaması da yatırımların ertelenmesini etkileyen unsurlardandır.
Turkishtime hazırladığı Ar-Ge yatırımını yapan 250 firması çalışmasının 2022 sonuçları açıklandı. Burada dikkat çeken nokta ise; ilk 10 firmanın (Tusaş, Aselsan, Roketsan, Arçelik, Ford, Tusaş Motor, Turkcell, Havelsan, Mercedes-Benz Türk ve Vestel) toplam harcamanın neredeyse %65 yakın harcamayı yapmasıydı. 250 firmanın toplam Ar-Ge harcamasının 50 milyar TL’nin üzerinde harcama yapmıştır.
Büyümekte zorlandığımız kaynak bulmadığımız bu dönemlerde verimliliğe ve Ar-Ge’ye önem vermeliyiz. Bu sayede açıklarımızı daha hızlı kapatır ve zor dönemleri gelişerek atlatırız.
Saygılarımla…26.11.2023
