Finans

Piyasaları bu kadar sıkarak sadece faize odaklanmak ile belki ilerleyen yıllarda enflasyon düşürülebilir. Ama bu durum sürdürülebilir değil. Faize odaklandığımızda ve piyasayı zorladığımızda bunları yaparken hangi şirketleri kaybedeceğiz, sanayi hangi konumda olacak onları da düşünmeliyiz. Yapılan programın sadece vatandaş beklenti ve uygulamam olması çözümün ve sürecin uzamasına neden oluyor. Uygulanan sözde programın maliye politikası ayağının olmadığını başından beri belirtiyorum.

En çok vergi veren ilk beş ile baktığımızda; İstanbul, Ankara, Kocaeli, İzmir ve Bursa. Diğer iller sırasıyla Mersin, Antalya, Adana, Hatay, Tekirdağ, Gaziantep, Konya, Manisa ve Kayseri yer alıyor. İlk beş ilin ödedikleri toplam vergiler Türkiye’de toplanan toplam vergilerin %80,7’sini oluşturuyor. En çok vergi veren ilk on ilin ise ödediği toplam verginin %87,4 oluşturuyor. Ülkenin vergisel en büyük yükünü çeken İstanbul için deprem ile ilgili gerekli önlemler alınmalı ve hızlıca harekete geçilmelidir.

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), raporunda küresel ticaretin 2024’te %3,7 artarak 33 trilyon $ rekor seviyeye ulaştı. 2024’te gelişmekte olan ekonomilerin, ithalat ve ihracatın %4 artarak gelişmiş ülkeleri geride bıraktı. Küresel ticaretteki gelişmede en fazla artışın yaşandığı alan hizmet sektörü öne çıkmaktadır. 

Dünya genelinde ekonomiler maalesef iyi bir durumda değil ve enflasyon hala devam etmektedir. Ayrıca piyasalarda bir resesyon ve Stagflasyon korkusu yer alıyor. Piyasalar belirsizlikleri ve öngörülemeyen durumları sevmez. Trump gelmesiyle öngörülemeyen ve kontrol edilemeyen riskler artmaya devam ediyor. Vergiler getiriyor ama belirli bir süre erteliyor. Bu durumlardan dolayı dalgalanmalar her geçen gün devam ediyor.  Vergi konusu netleşmeden firmalar ithalat ve ihracat yapmakta zorlanmaktadır bu durum işlerin yavaşlamasına neden oluyor. 

2008 yılında patlak veren Mortgage krizi ile sürecin daha da hızlandığını görüyoruz. FED 200 yılda bastığı paranın nerdeyse 8 katını bu zamandan sonra basmıştır. Kamu harcamalarını genelde vergiler ile karşılamaya çalışırlar fakat burada karşılanmadığı zaman bir bütçe açığı ortaya çıkmaktadır. Bu açığın finansmanı da borçlanma ile sağlanır. Küresel borçlanmaya baktığımızda 318 trilyon doları ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.

Doğrudan yabancı sermaye (FDI) yatırımları; uzun vadeli yatırımlardır. Ülkeye üretim tesisleri kurarak, şube açarak, taşınmaz edinerek veya var olan bir şirkete ortak olmak ya da satın alınarak yapılan yatırımdır. Dolaylı yabancı sermaye yatırımları ise kısa vadelidir. Hisse senedi alımı, tahvil alımı gibi yollarla gerçekleştirilen portföy yatırımlarıdır. Oluşan ilk krizde yatırımcı hızlıca çıkış yapabilir. 

Uzunca bir süredir yurtdışı endekslerinde risklerin arttığını ve düzeltme ibarelerinin olduğunu düşünüyorum. Borsaların geçmiş dönemlere benzer hareketlerin olduğunu görmekteyiz.

Trump 2. dönemine hızlı başladı. Meksika, Kanada ve Çin’e uygulanacak ek vergileri imzaladı. Ülkelerden de misillemeye karşılık geleceği belirtildi. DXY yükselirken önümüzdeki süreçte doların diğer para birimlerine karşı değer kazanacağı bir süreç olacak.

Merkez Bankası (TCMB) geçtiğimiz hafta yılın son Para Politikası kurulunda politika faizini 250 baz puan düşürerek %45 seviyesine indirdi. Mart ayına kadar faiz indirimi ve neler olacağı konusu en azından kapanmış oldu.

Merkez Bankası (TCMB) geçtiğimiz hafta yılın son Para Politikası kurulunda politika faizini 250 baz puan düşürerek %47,5 seviyesine indirdi. 22 ay sonra ilk defa faiz indirimi gerçekleşmiş oldu.Gelecek yıl PPK toplantı sayısı 12’den yerine 8’e indirildi.