Yazar: Ramazan ÇINAR

Dünya genelinde ekonomiler maalesef iyi bir durumda değil ve enflasyon hala devam etmektedir. Ayrıca piyasalarda bir resesyon ve Stagflasyon korkusu yer alıyor. Piyasalar belirsizlikleri ve öngörülemeyen durumları sevmez. Trump gelmesiyle öngörülemeyen ve kontrol edilemeyen riskler artmaya devam ediyor. Vergiler getiriyor ama belirli bir süre erteliyor. Bu durumlardan dolayı dalgalanmalar her geçen gün devam ediyor.  Vergi konusu netleşmeden firmalar ithalat ve ihracat yapmakta zorlanmaktadır bu durum işlerin yavaşlamasına neden oluyor. 

2008 yılında patlak veren Mortgage krizi ile sürecin daha da hızlandığını görüyoruz. FED 200 yılda bastığı paranın nerdeyse 8 katını bu zamandan sonra basmıştır. Kamu harcamalarını genelde vergiler ile karşılamaya çalışırlar fakat burada karşılanmadığı zaman bir bütçe açığı ortaya çıkmaktadır. Bu açığın finansmanı da borçlanma ile sağlanır. Küresel borçlanmaya baktığımızda 318 trilyon doları ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.

Doğrudan yabancı sermaye (FDI) yatırımları; uzun vadeli yatırımlardır. Ülkeye üretim tesisleri kurarak, şube açarak, taşınmaz edinerek veya var olan bir şirkete ortak olmak ya da satın alınarak yapılan yatırımdır. Dolaylı yabancı sermaye yatırımları ise kısa vadelidir. Hisse senedi alımı, tahvil alımı gibi yollarla gerçekleştirilen portföy yatırımlarıdır. Oluşan ilk krizde yatırımcı hızlıca çıkış yapabilir. 

Uzunca bir süredir yurtdışı endekslerinde risklerin arttığını ve düzeltme ibarelerinin olduğunu düşünüyorum. Borsaların geçmiş dönemlere benzer hareketlerin olduğunu görmekteyiz.

Trump 2. dönemine hızlı başladı. Meksika, Kanada ve Çin’e uygulanacak ek vergileri imzaladı. Ülkelerden de misillemeye karşılık geleceği belirtildi. DXY yükselirken önümüzdeki süreçte doların diğer para birimlerine karşı değer kazanacağı bir süreç olacak.

Merkez Bankası (TCMB) geçtiğimiz hafta yılın son Para Politikası kurulunda politika faizini 250 baz puan düşürerek %45 seviyesine indirdi. Mart ayına kadar faiz indirimi ve neler olacağı konusu en azından kapanmış oldu.

Merkez Bankası (TCMB) geçtiğimiz hafta yılın son Para Politikası kurulunda politika faizini 250 baz puan düşürerek %47,5 seviyesine indirdi. 22 ay sonra ilk defa faiz indirimi gerçekleşmiş oldu.Gelecek yıl PPK toplantı sayısı 12’den yerine 8’e indirildi.  

Gelinen bu noktada enflasyonla mücadele edildiği tabana ikna edilememiş ve talep yönlü enflasyonun önüne geçil(e)memesi de etkili olmuştur. Yapılan zamlar iki tarafı da memnun etmemektedir. Öncelikle piyasayı ve katılımcılarını ikna etmek gerekiyordu. Vatandaş mücadele edildiğine inanmadı ve açıklanan rakamların gerçekleri yansıtmadığını düşündü. 

ABD Başkanlık seçimleri nasıl sonuçlanacak diye beklerken, Trump Amerika’da eşi benzeri görülmemiş bir zafer kazandı. Seçimin sonuçlarının tartışmaya kapalı olduğu bir durum oldu ve sorunsuz bitti. Cumhuriyetçiler hem Temsilciler Meclisi’ni hem de Senato’yu aldı. 

FED faiz indirimlerine başladıktan sonra genelde 3-8 arasında dünya ekonomisinde bir durgunluk olmuş ve resesyon yaşanmıştır. Geçtiğimiz aylarda başlayan faiz indirimleri sonrasında 2025 yılında benzer bir durum yaşanır mı sorusunu ele alacağız.