Son günlerin popüler konulardan bir tanesi hakkında sizlere bazı bilgiler vermek ve bu durum gelecekte nelere yol açabileceğinden bahsetmek istiyorum. Konuya geçmeden önce bazı kavramları açıklamakta fayda olacaktır.
“Meta” Yunancada “öte” anlamına gelen bir kelime. Evren anlamına gelen “universe” kelimeleri birleştirilmesi ile türetilen Metaverse de “evrenötesi” anlamına geliyor.
- WEB 1.0 ile sabit bir sunucudan alınan bilgilerden faydalanıyordur. Statik sayfalardan oluşmaktaydı.
- WEB 2.0 ile daha dinamik bir platforma kavuştuk. Burada hem tüketim hem de üretim yapılabiliyordu. Yani hem bilgi alma hem de yazarak bilgi verebilmekteyiz.
- WEB 3.0 ile merkeziyetsiz bir platforma dönüşüyoruz. Aracıya gerek olmadan bağlantı kurulabiliyor. Dijital platformlar aracılığıyla çevrimiçi iletişim kurulabilmektedir. Metaverse ile de merkeziyetsiz platformalar sayesinde bu çevrimiçi etkileşimin içinde kendimizi taşıyabilmemizi planlanmaktadır. Sanal gerçeklik ile fiziksel gerçeklik birleştirilmesi ile online bir platform düşünülmektedir.
“NFT” yani “Non-Fungible Tokens” değiştirilemez, benzersiz anlamını gelmektedir. Değiştirilemez Token (NFT), dijital sanat veya dijital koleksiyon olarak da biliniyor. Dijital dünyada yaratılmış ya da fiziksel dünyada var olan eser, an, durumun orijinallik durumu, özgeçmişinde ki olayları, mülkiyet geçmişini güvenli bir şekilde kayıt altına alınarak sunulun dijital varlıklar/sertifikalardır. NFT, 40 basamaklı bir harf ve sayı dizinin algoritma olarak hesaplanarak kriptpgrafik bir işleve dönüştürülür. NFT, eserin benzersiz bir çalışma olduğunu ve bunun imzalı bir şekilde farklı bir kimlik kazandığını belirtir. Böylece o sanat eserinin benzersiz kimliği ve mülkiyeti, blok zincir ile doğrulanmış oluyor.
Gelelim bu işlemlerin temelinde yer alan Ethereum(ETH). Bitcoin’den sonra ikinci en büyük kripto para birimi olan Ethereum’un blok zincirine kaydediliyor. NFT’ler ve Ethereum, Metaverse’in yapısal altyapısını oluşturmaktadır. Bu durum kripto paraların alım satımını artıracak ve ödeme şekli olmasının yolunu açması beklenmektedir. Blockchain sistemi üzerinde kullanıcıların yeni yazılımları oluşturmasını sağlamaktadır. Kişisel veriler gibi bilgilerin üçüncü şahıslar tarafından depolanmasını ve farklı amaçlar için kullanılmasını engellenmesidir. Kripto paralarda ETH gibi teknoloji iyi olan ve geleceği olan enstrümanlara yatırım yapmakta ve uzun vadeli düşünmekte fayda var.
Dijitalleşen dünya da #Veriler ve #YapayZeka kavramları her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Yani internet bizim haberimiz olmadan geçmiş hareketlerimize göre o verileri anlamlandırarak önümüze çıkacak reklamlara göre bizi kategorize etmektedir. Metaverse ile birlikte daha da önem kazanacak bir diğer konu ise Arkit/Arcore (Artırılmış Gerçeklik). Artırılmış gerçeklik ile hayatımız daha da kolaylaşacaktır. Hayal edemeyeceğimiz durumlardan kurtulmamız için nesnelerin gerçek boyutlarıyla göstererek bize kolaylık sağlıyor. Örneğin; kıyafetlerin üzerimizde nasıl duracağı, mobilyaların evinizde nasıl duracağını görmenize veya markette aldığınız ürünlerin tamamlayıcı ürünlerden kampanyalı ürünü hangi rafta ise onunla birlikte göstermektedir. Sınırların ortadan kalktığı bu zamanda bizler de kendimizi güncellemeliyiz.
Sanal Gerçeklik (VR); 5 duyu organımızın, sanal bir dünyanın içerisinde gerçekten bulunuyormuşuz gibi hissetmesini sağlayan dijital ve fiziksel elementlerin bütünüdür. Sanal gerçeklikte (VR), gerçek hayattan koparak tamamen sanal dünyada yaşarken; Artırılmış gerçeklikte (AR) halen gerçek dünyada yaşamaya devam edersiniz.
90’lı yıllarda filmler ve romanlarda sıkça adı geçen bu sanal ortamlara artık çok uzak değiliz. Second Life, Fortnite, Ready Player One bunlardan bazıları. Oyunlarda uzunca zamandır sanal karakter oluşturma ve orada bulunma durumları söz konusudur. Dünya geneline baktığımızda 1 milyar insan dijital oyun oynamaktadır. Video oyun pazarına baktığımızda ise 2021 yılında 156 milyar $ gelirin olduğu görülmektedir. 2025 yılında ise yaklaşık %43 artışla bu rakamın 223 milyar $ ulaşması beklenmektedir. (Kaynak: Statista)
2014 yılında Facebook 2 milyar $ vererek sanal gözlük üreten Oculus VR’ı satın aldı. Microsoft’un ABD ordusuna 10 yıl içinde 21,3 milyar dolarlık Artırılmış Gerçeklik teknolojisiyle üretilmiş gözlük satacağı açıklandı. Epic Games 2021 yılı başında sadece Metaverse alanındaki çalışmalar için 1 milyar $ yakın yatırım aldı. Ayrıca geçtiğimiz sene Fortnite içerisinde düzenlenen sanal Travis Scott konserine 12,3 milyon oyuncu anlık olarak katıldı.
Gelişen teknoloji ile yeni ürünler, hizmetler ve deneyimler sunmak için farklı platformlara ihtiyaç duyulacaktır. Çünkü fiziksel kaynaklar şu anda sınırlı ancak dijital kaynaklar sonsuzdur. Metaverse bize; Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik, sanal dünyanın tüm içerikleri ve blockchain teknolojilerini bir arada kullanmamızı sunmaktadır. AR ve VR sadece oyunlar için düşünmemek gerekiyor zira Eğitimde, Üretimde ve Sağlık alanları başta olmak üzere birçok konuda çalışmalar yer alamaya devam edecektir. Bazı örnekler vermek gerekirse;
- Eğitimde daha fazla etkileşim olmasını ve daha iyi öğrenmeyi sağlar. Bilgiyi kısa beyinden uzun beyine almış oluruz ve etkili bir öğrenme olur.
- Günümüzde artık üreticiden tüketiciye ürünler gitmektedir. Bazı ürünler ise demonte olarak sevk edilgi için kullanım kılavuzu artırılmış gerçeklik ile daha kolay ve anlaşılır hale getirilir.
- Üretimde artık firmalar oryantasyonları VR deneyimleri ile yapmaktadırlar. Bu sayede daha hızlı, kolay ve risksiz bir şekilde prosedürleri tamamlamaktadırlar. Ayrıca tasarım, kalite kontrol ve bakım durumlarında da kullanılmaktadır. Bu sayede işler en güvenli, en doğru ve verimli şekilde tamamlanmış olur.
Pandemi ile birlikte değişen alışkanlıklar ve 5 yılda alınması planlanan teknolojik gelişmelerin daha hızlı yapılması bu geçişi hızlandırmaktadır. Teknoloji ile artık her şey çok hızlı değişmekte ve gelişmekte bizler de önce kendimizi sonra da işlerimizi dönüşüme uğratmalıyız ki değişimin gerisinde kalmayalım.
Saygılarımla…21.11.2021
