Ülkeler gelişmiş, gelişmekte olan ve az gelişmiş seklinde sınırlandırılır. Bu sınıflandırma;
-Ekonomik düzey
-Gayri Safi Milli hasıla GSMH
-Saglık
-Eğitim şartları
-Teknolojik gelişmeler
-yasam standartları
Gibi kriterlere göre değerlendirilir.
Gelişmekte olan ülkelere baktığımızda (Brezilya-Cin-Hindistan-İran-Irak-Kosta Rika-Mısır-Malezya–Libya–Nijerya-Suriye-Türkiye-Uruguay vs…)
Gelişimin diğer bir unsuru ise üretim ve tüketim. Ülkeler üreterek yani katma değer katarak mı büyüyor ya da tüketerek mi? Grafikte de görüldüğü üzere 2003-2013 yılları arasında Gelişmekte olan ülkeler %6.4 büyürken, ülkemiz %5 büyüme sergilemiştir. Dünya genel olarak 2008 den beri sıkıntı dönem getirmektedir. Krizin etkileri hala sürmektedir. Büyüme esnasında cari açık göstergelerine de bakmak gerekir.
Cari açık 3 temelden oluşur. Uluslar arası ürün ticareti yani İthalat ve ihracattır. Diğer kısım ise hizmetler hesabı yani turizim, sigortacılık, taşımacılık gibi hizmet ticaretlerinden oluşur. Son olarak ise Transfer hesabı yani yurt dışında çalışan bizim işçilerimiz ile yurt icinde çalışan yabancıların döviz transferlerdir. Gelen döviz çıkan dövizden fazla ise cari oluşur. (Ülkemizin cari açık en büyük sorunlarından biri ise enerjidir)
Ülkemiz gelişmekte olan ülkelere göre büyüme göstergelerini incelediğimiz de ise tüketerek ve borçlanarak bir büyüme olduğunu görülmektedir. Bu tarz büyümeler her zaman belirli bir süre sonra eğer ki kontrolsüz bir borçlanma var ise sonucları cok iyi olmuyor. Burada kontrol den kastım ise yani halk borçlanması ödenebilir seviyede mi? Yani alacakları ve varlıklarının % kaçı borçlarına karşılık geliyor?
Ülkemiz de bu durum ciddi anlamda endişeye yol acacak seviyede. İnsanların tüketim hırsı ve yanlıs düzenlenmiş banka sistemimiz bu endişenin en önemli iki ayagıdır. Son dönemde bu konu ile ilgili bir takım BDDK ya aldırdılar ama sadece bu önlemler biraz olsun ters gidişatı durdurabilir ama asla düzeltilici bir önlem degil. Vatandaşın gelirine bakmadan kredi kartı verilmesi bunun en güzel örneğidir.
Matematik bir tane. Hangi sektör, hangi branş, hangi ülke vs…olursa olsun size hep dogruyu söyler ve gösterir. Aylık gelirinin 10 katı limitli kartı kullanan insanın harcamaları yaptıktan sonra bu borçları ödeme ihtimali malesef yok.
Hic bir şey icin geç değildir. Burada kalıcı ve makul önlemler almalıyız;
-Tüketim kontrol altına alınmalı
-Üretkenlik artırılmalı (Katma deger katan)
-Sanayi üretimi desteklenmeli
-Marka oluşturulmalı (Hali hazırda işleyen ürünler,firmalar destek alarak dünya markası olması desteklenmeli)
-Enerji üretilmeli (ki bu sayede cari açık dengesi kontrol edilebilsin)
-Eğitim seviyesi yükseltilmeli (Bilinçsiz harcamanın en temel nedeni eğitim)
Tavsiye;dolar ile borçlanma yapmayınız!
Allah kurbanlarınızı kabul etsin, iyi bayramlar dilerim…
Saygılarımla…30.9.2014
