Tüm dünyayı kasıp kavuran enflasyon sonrası resesyon söylemleri tedirginliğe yol açıyor. Yılın ikinci yarısı daha zor geçeceğe benziyor. FED başta olmak üzere Merkez Bankalarının yanlış politikaları daha doğrusu bilerek uygulamış oldukları politikalar sonucunda enflasyon sorunu giderek artmaktadır. Tüketici güven endeksinin düşük seviyelerde olması, büyük firmaların işçi çıkartması, enflasyonun devam etmesi insanları gelecek adına endişelendiriyor.
Bu hafta açıklanan mayıs ayı işsizlik verilerine baktığımızda; İşsizlik oranı mayısta bir önceki aya göre 0,3 puanlık azalışla %10,9 oldu. Geniş tanımlı işsizlik %21,7 seviyesinde açıklandı. Sigortasız çalışanlar ise toplam çalışanların %28’sına denk gelmektedir. Bu tabi ki kötü bir durum. Ayrıca 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı, bir önceki aya göre 0,2 puanlık artışla %20,3 oldu. Çalışanlar büyük bir kısmı asgari ücretli olduğu için yapılan değişiklikler toplumun alım gücünü olumlu etkilemiyor. Asgari ücreti dolar cinsinden yaklaşık 315 $. Büyümenin tek başına yeterli olmadığı ve aslım meselenin topluma nasıl yayıldığının daha önemli olduğu rakamlardan görülüyor.
Firmalarımız döviz bazlı küçülüyor, çalışanların ücreti döviz bazında azalıyorken bizim rekabet gücümüz de olumsuz etkileniyor. Düşük iş gücü ve bunların büyük bir kısmının yeterli koşullara sahip olmaması işleri daha da zorlaştıracaktır. Daha verimli ve planlı çalışmalıyız. Yüksek kur ve yüksek enflasyon rekabeti olumsuz etkilen bir diğer unsurlardır. Çalışanların koşullarını iyileştirerek gerçekten rekabet gücümüzü artırmak istiyorsak verimliliğe ve markalaşmaya odaklanmalıyız. İhracat için fiyat sadece tek yeter ve geçer şart değildir. Kalite, teslimat süresi ve koşulları, markalaşma, iletişim ve sürdürülebilirlik önemlidir.
Artan jeopolitik riskler, yüksek enflasyon, artan gıda ve enerji fiyatları, artan işsizlik, yükselen faizler, parasal sıkılaşma ve bunlardan etkilenerek azalan Tüketici Güven endeksi insanların kısmen de olsa sorunların ciddiyetinin farkında olduğunu göstermektedir.
ABD Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre işsizlik maaşı başvuruları 9 Temmuz’da sona eren haftada 9 bin artarak 244 bine yükseldi. Full time çalışanlar 152 bin azalmış, birden fazla işte çalışanalar ise 239 bin artış göstermiş. Daha az insan daha fazla çalışıyor. Son günlerde özellikle teknoloji şirketleri (Google, Microsoft) yapılan açıklamalarda belirsizliklerden dolayı çalışan sayılarında azaltmaya gideceklerini açıklandı. Teknoloji, konut, enerji ve otomotiv gibi birçok sektörden şirketler de istihdam azaltma uyarıları geliyor.
Yılın geri kalanı sadece enflasyon değil bir durgunluğa ve işsizlik sorununa neden olacak. Bu durum ciddi bir kriz olacağının da işaretidir. New York FED yapmış olduğu yazılıma göre %10 ihtimal Soft Landing. Yani yumuşak bir geçiş olma (sadece enflasyon olacak bir kriz beklenmiyor) ihtimali daha az bu yüzden daha kontrollü olmakta fayda olacaktır. Özellikle maaşlı çalışanlar harcamalarına dikkat etmelidirler. Firmalar ise ellerindeki varlıkların bir kısmını nakite dönmelerinde fayda olacaktır.
15 temmuz vesilesiyle de güzel ülkemiz için bugüne kadar canını feda etmiş tüm şehitlerimizi rahmetle anıyorum.
Saygılarımla…15.7.2022
