Blockchain teknolojileri ile ticarette ciddi değişimlerin olacağını söyleyebiliriz. Covid19 nedeniyle bu değişimler daha da hızlı olmaya başlandı. Temelde bu değişimlerde yaşanan ticaret savaşları, dünyanın her geçen gün daha fazla paraya ihtiyaç duyması, globalleşmenin artması nedenleri ön plana çıkmaktadır.
1973 yılında Belçika’da kurulan SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) sisteminin amacı; finansal kuruluşların birbirlerine ödeme talimatlarını iletmektir. Swift üzerinden farklı ülkelerden gelen işlem talimatı yaklaşık günde 5 trilyon dolardır. Swift mesajlarının %80’i ABD Doları üzerinden gerçekleşiyor. Son dönemlerde ABD’nin sıkça kullandığı “Ekonomik Yaptırım” tehdidinin nedeni ticarette kullanılan SWIFT sistemi ve Doların gücüne dayanmaktadır.
Son 7 asırdır rezerv para özelliği neredeyse her bir asırda değişim göstermiştir. 1400’lü yıllardan itibaren Portekiz, İspanya, Hollanda, Fransa ve İngiltere’nin sahip olduğu rezerve para basma lüksü en son ABD elinde bulunmaktadır. Artan yüksek borçlanma nedeniyle ve sürekli olarak ülkeleri ekonomik yaptırım tehdidinde bulunulması nedeniyle yeni bir rezerv paraya ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Akla ilk gelen alternatif tabi ki ALTIN olmaktadır. Son yıllarda hem devletlerin hem de bireysel kullanıcıların altın bulundurma oranları da artış göstermektedir. Fakat burada yıllık 20 trilyon doları bulan küresel ticarette altının doların yerini alması biraz zor görünmektedir. Ayrıca buna ek olarak ABD yeni Başkanı Biden ve ekibinin önümüzdeki 10 yılda altyapı, çevre ve enerji konularıyla ilgili olarak 93 trilyon dolara ihtiyaç olduğunu belirtmesi de borçlanmanın daha da artacağına işaret etmektedir. Para basarak bu sorunu çözülebilir fakat oluşacak enflasyon ciddi problemlere neden olacaktır. Ayrıca ticaretlerin kolaylaşması, hızlanması ve ucuz olması adına altın ile yapılması da ayrı bir sorundur.
Bütün bunlar tartışılırken Çin’de yaşanan gelişmeler ise dikkat çekicidir. Çin, DCEP adını verdiği Dijital Yuan’ı hayata geçirmiştir. Akıllı şehirler, kamu ve finans altyapısını blockchain üzerine oturmaya çalışmaktadır. GSYH’ın %16 denk gelen ödemelerde kullanılan Wechat ve Alipay uygulamalarında kullanarak değişme başlamıştır. Bunun faydasını da pandemi döneminde insanları bu şekilde takip ederek temaslı oldukları kişilerin tespitini kolayca sağlayarak, kamu ile sağlık birimlerinin koordinasyonunu kolaylaştırmıştır. Çin ayrıca bu dijital parayı petrol ticaretinde kullanmak ve ABD ile sorunları olan Rusya ve İran ile olan ticaretlerini de artırmak istemektedir. Bir kuşak yol projesinde de Dijital Yuan kullanmayı planlamaktadırlar.
Çin bunları yaparken IMF de rezerv para olarak “SDR” kullanmkaya başlamıştır. Burada dikkat çeken bir diğer nokta ise bu dijital para % 42 ABD Doları, %31 Euro, %11 Yuan, % 8 Japon Yeni ve % 8 İngiliz Pound ile oluşturulan bir sepete endekslidir.
Facebook ABD’den onay alamadığı için çıkartamadığı dijital parası Libra ise 2021 yılına hazırlanmaktadır. Büyük fırsatın kaçırıldığını belirten Zuckerberg de Euro, USD, Yen gibi majör kurlardan oluşan sepete endeksli Libra Coin’in yanında, LibraUSD, LibraEuro, LibraYen gibi seçeneklerinde olacağı açıklandı.
Japonya, Hong Kong ve G.Kore’nin de dijital para çıkartmak için çalışmalar yaptığı bilinmektedir. Çin bu ülkelere de know how konusunda destek olmaya çalışmaktadır. Destek olmasındaki temel neden Libra’nın bölgeden uzak tutulması içindir. Çünkü Çin’in bu ülkeler ile toplam ticareti 600 milyar $.
Başka bir açıdan olaya bakmak gerekirse 2020 yılında günlük dijital para alım satım hacmi yaklaşık 30-40 milyar $ bulmaktadır. ABD’de insanların %15 dijital paraya sahipken, ülkemizde ise ilginin az olmadığını yaklaşık 2 milyon kişinin dijital para hesabının olduğunu görebiliriz. Değişim hız kesmeden hatta artarak devam edecektir. Sizlerde portföyünüzde muhakkak dijital para bulundurmanızı tavsiye ederim. Şuan bitcoin 20 bin doları aşar mı diye konuşuyoruz ama 2021 yılında bu rakamların çok çok üstünde bir noktada göreceğimizi belirtirim. Kısmı geri çekilmeler yaşanacaktır ve 15-16 bin $ seviyeleri alım için birer fırsat olacaktır. Bu yatırımınızı uzun vadeli düşünmenizi tavsiye ederim çünkü yaşanan hızlı gelişmeler ani düşüş ve yükselişlere neden olmaktadır.
Bekleyip göreceğiz, dijital para bizlere daha neler gösterecek.
Saygılarımla…13.12.20
