Başlığa bakarak hemen peşin hükümlü olmayınız çünkü sorunun bizimle pek bir alakası yok. Çünkü enflasyon bizim yıllardır kronik bir sorun haline gelmiştir ve maalesef kalıcıdır. Gelişmiş ülkelerde kalıcı bir enflasyon mu oluşuyor sorusuna cevap arıyoruz. ABD enflasyon verisi %5,4 ile 1995’ten beri en yüksek enflasyon oranına ve 2008’den beri %0,9 ile en hızlı artışın olduğu bir dönemdeyiz. Britanya’da da Haziran enflasyonu %2,5 ile beklentilerin üzerinde geldi. Ekonomilerdeki arz sorunları, tedarik zincirindeki bozulmalar, uluslararası artan gıda ve emtia fiyatları ve baz etkileri temel faktörlerdendir.
Esasında soru enflasyonun ne kadar süreceği ve etkisinin nasıl olacağına göre kalıcı ya da geçici diyebileceğiz. Fakat FED belirtiği gibi ben hızlı bir toparlanma olmayacağı kanaatindeyim çünkü yapılan son 1,5 yılda parasal genişlemenin olması ve Biden yönetimin altyapı harcamalarına ciddi yatırımlar yapacak olması da enflasyonun devam edeceğinin bir göstergesidir. Ayrıca küresel iklim değişiklikleri sebebiyle tarımda yaşanabilecek olumsuzluklar uluslararası gıda fiyatlarının artacağını ve yeni bir emtia döngüsü ile önümüzdeki yıllarda emtialarda da yaşanacak artışlarda fiyatlar üzerinde baskıya neden olacak gibi görünüyor. Bütün bu gelişmelerin olduğu ortamda FED’in tahvil alım programında değişikliğe gidip gitmeyeceği ya da faiz artışı konusunda nasıl bir tavır izleyeceği merak konusudur. Powell’ın son toplantıda belirtiği “1970’ler vakası bir daha yaşanmaz” biraz açıklamak gerekirse; 1968 yılında Nixon’la beraber Beyaz Saray’a geçen Burns 1970 yılında da FED’in başına geçiyor. 1971 yılında Nixon’un altın dolar bağının kopartılması ile işler karışıyor. İlk olarak ithalat patlaması yaşanıyor. Daha sonra ise gıda fiyatlarında yaşanan gelişmeler ve 1973’te yaşanan OPEC ambargosu ile yaşanan petrol krizi ile devam ediyor. Politika faizleri %3 seviyelerinden %13 kadar yükselmiştir. Tabi ki dönemleri ve koşulları beraber değerlendirmek doğru sonuçlar doğuracaktır. Powell bunun gibi bir gelişme olmayacak diyor özetlemek gerekirse.
Bizim tarafa bakacak olursak; TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamları piyasa ve yatırımcılar tarafından çok kabul gören bir konumda değil. Yaşanan güven kaybı bunun en temel nedenidir. Enflasyon düşürmek için kalıcı ve uzun vadeli planlamalar yapılmalıdır. Kurlarda yaşanan yükseliş, dünya genelinde enflasyon oluşması ve yüksek faize sahip olmamız elimizi kolumuzu bağlamaktadır. MB’nın son PPK toplantısı karar metninde de “yükselen küresel enflasyon ve enflasyon beklentilerinin uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri önemini korumaktadır” durumu özetlemektedir. Önümüzdeki süreçte faiz indiriminin çok mümkün olmadığı ve enflasyon konusunun bizim için hala bir sorun olarak beklediği aşikardır.
Şimdiden Kurban bayramınızı tebrik eder, sağlıklı günler dilerim.
Saygılarımla…18.7.21
