Rezerv: İlerde kullanılmak üzere artırılmış, biriktirilmiş, saklanmış şeydir. Rezerv para; herkes tarafından kabul edilen para birimidir. Şu an dünyanın rezerv para birimi altın, petrol ve birçok hammadde fiyatlarının belirlenmesinde kullanılan Dolar’dır. Merkez Bankaları (MB) ülke para birimlerine ek olarak rezerv para biriminden ve altından oluşan rezervleri vardır. Kriz dönemlerinde, iç ve dış borçlanmalarda ya da gelebilecek dış ekonomik şoklara karşı kullanmak için rezervlerini bulundururlar.
Geçtiğimiz hafta IMF rezervlerinde bulanan SDR’ları üye ülkelerin kotalarına göre tahsis etmesi gündeme gelmiştir. 1969 yılında IMF üye ülkelerin rezervleri desteklemek ve likiditeyi artırmak için oluşturulmuş faizli bir uluslararası rezerv paradır. SDR değeri ise Dolar (% 41,73), Euro (% 30,93), Yen (% 8,33), Sterlin (% 8,09) ve Yuan (% 10,92) sepetinden oluşmaktadır. SDR’nin değeri sepetteki para birimlerine göre değişkenlik göstermektedir. Şu an için; 1 SDR = 1,42 Dolardır. IMF, kriz dönemlerinde üye ülkelere destek olmak ve rezervlerini iyileştirmek için SDR kullanıma sunmaktadır. IMF tarafından kullanıma sunulan SDR ile rezerv para ihtiyacına Merkez Bankası (MB) ulaşımı sağlanmaktadır. Rezerv paraya ihtiyacı olan MB elindeki SDR’yi vererek karşılığında başka MB’den dolar alabilir. SDR de bir rezerv para olduğu için dolar veren ülkenin rezervinde bir azalma olmaz. SDR tahsisi ile üye ülkelerin brüt rezervleri artmıştır. IMF üye ülkelere toplam 650 milyar $ SDR tahsis etmiştir. En son 2009 küresel krizinde 250 milyar $ SDR tahsisi gerçekleşmişti. Türkiye’nin IMF’deki kotası yaklaşık %1 civarında olup, 4.659 milyon SDR’dir. Ülkemize SDR tahsisi sonrasında 6,4 milyar $ rezerv girişi tahsisi gerçekleşmiştir.
TCMB’nin brüt döviz rezervleri de artmış durumda. Yılbaşında 93 milyar $ seviyesinde olan rakam 20 Ağustos itibarıyla 108 milyar $ oldu. SDR’dan gelen rezerv ile brüt rezervlerin yaklaşık 114 milyar $ olması bekleniyor fakat yaklaşık 25 milyar $ cari açık ve vadesi bir yıla kadar olan döviz borçlarımız yaklaşık 165 milyar $ yani toplam 190 milyar $ yapıyor. Brüt rezervlerin hala yetersiz olduğu aşikardır. Kırılganlığı azaltmak için minimum 200 milyar $ civarında bir net rezerve ihtiyacımız var. Çünkü şu an ki brüt rezervlerin içinde yapılan 23 milyar $ swap anlaşmaları da yer almaktadır. Ciddi yapısal çalışmalara ve düzenlemelere ihtiyaç vardır.
Ulusun bağımsızlığını, yine ulusun kesin kararı ve direnişi kurtaracaktır. Her alanda bağımsızlığımız için mücadele etmeye devam etmeliyiz. Büyük Taarruz ile elde edilen Zafer Bayramımız kutlu olsun.
Saygılarımla…29.8.21
